atelier | Patine meubelrestauratie

Meubelrestauratie ABC

geplaatst in: meubelonderhoud, meubelrestauratie | 0

Meubelrestauratie ABC

 

 

Als je een restauratie aan je meubel overweegt, wil je weten wat er ‘mis’ is en hoe ik dat voor je kan oplossen. In begrijpelijke taal. Dat streef ik ook altijd na in het restauratie advies dat je van me krijgt. Nu wordt er -net als in andere beroepen- door restauratoren jargon gebruikt. Voor wie het leuk vindt, volgt hieronder een meubelrestauratie ABC. Mét de betekenissen natuurlijk!

 

Aanhelen

verlijmd nieuw stukje eiken | Patine Meubelrestauratie

Het toevoegen van een stukje hout als er iets is afgebroken. Ook als de achterzijde van een kabinet is gekrompen en je een deel toevoegt, wordt dat aanhelen genoemd.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Beitsen

Het kleuren van hout. Ik werk met chemische beitsen, water-of spiritusbeits.

 

Commode

Vroeger gebruikt om kleding in op te bergen. De commode werd eind 17e eeuw geïntroduceerd als vervanging van de kist. Commode is afgeleid van het woord commodité dat gemak of gerieflijkheid betekent. De inhoud van de laden is gemakkelijker te overzien dan de inhoud van een kist. (Bron: Nederlandse meubelen, Annigje Hofstede)

 

Deurnaald

De verticale lat die op een deurpaneel is bevestigd. De lat valt over de andere deur heen en houdt zo de deuren mooi gesloten.

 

Ebenist

De Franse benaming voor een meubelmaker die alleen met fineer werkt. In Nederland organiseert Stichting Ebenist jaarlijks interessante congressen voor o.a. meubelrestauratoren, conservatoren en wetenschappers.

 

Fineer

Een dun blad van vaak een kostbare houtsoort zoals mahonie of wortelnoten. Het wordt belijmd op het blindhout zoals bijvoorbeeld eiken. Vroeger werd fineer gezaagd en daardoor trad er veel houtverlies op. Tegenwoordig wordt fineer geschild.

 

Guirlande

Een slinger van in hout uitgestoken bloemen en bladeren. Ook wel festoen genoemd. Toegepast als versiering op meubels tijdens de Renaissance en het Neoclassicisme.

 

Houtworm

De larf van de houtkever. Al etend boren houtwormen gangen in meubels. De zichtbare gaatjes zijn de uitvliegopeningen van de kever.

 

Inzetje

Als een stukje fineer ontbreekt wordt er een nieuw stukje fineer gemaakt en gelijmd. Dit nieuwe stukje fineer wordt een inzetje genoemd.

 

Jaloeziedeur

Een schuifdeurtje opgebouwd uit verticale of horizontale smalle latjes. De latjes zijn op een stukje zeildoek gelijmd.

 

Krimp

krimpscheur en waterschade tafelblad | Patine Meubelrestauratie

Hout blijft werken, ook als het oud is. Door krimp ontstaan scheuren in het hout, bijvoorbeeld in het tafelblad of in de deuren of zijdes van kasten. Door krimp van het blindhout kan ook fineerschade ontstaan.

 

Lijmen

Een restaurator gebruikt in de meeste gevallen dierlijke lijmen zoals beenderlijm. Beenderlijm wordt in een lijmpot au bain-marie verwarmd.

 

Marqueterie

Een decoratietechniek waarbij geometrische of figulare voorstellingen worden gevormd. Hiervoor worden verschillende houtsoorten gebruikt of ivoor, been, schildpad of messing.

 

Notenklontjes

walnootschil | natuurlijke kleurstof | Patine Meubelrestauratie

Vroeger werden de schillen of doppen van walnoten gebruikt om een bruine beits te maken. Tegenwoordig wordt met de chemische variant gewerkt. Ik gebruik ook de oude schillen-receptuur op notenhouten meubels of notenfineer. Het geeft een prachtige natuurlijke kleur en ik vind het leuk om met eigen recepten te werken.

 

Opfrissen

Als de afwerking van een meubel schraal oogt, kan het opfrissen van het meubel al een mooi resultaat geven. De oude afwerking wordt dan niet geheel verwijderd en er wordt opnieuw politoer of was opgebracht. Het is een goedkopere werkwijze, maar minder duurzaam dan een hele nieuwe afwerking.

 

Politoer

Een oplossing van schellak en alcohol. Het geeft een hoogglanzend effect. In de 19e eeuw was het politoeren van meubels in de mode. Het is een arbeidsintensieve werkwijze: het hout wordt met vele laagjes politoer bewerkt.

 

Queen Anne

Engelse stijlperiode genoemd naar koningin Anne. Deze stijl heeft kenmerken van de Rococo.

 

Regel

Regel en stijl vormen samen het frame van het meubel. De regel is het horizontale deel van een zit- of bergmeubel.

 

Slingerlat

slingerlat bevestigen | Patine meubelrestauratie

Een latje dat het slingeren van de lade in de kast tegen gaat. Hierdoor loopt de lade mooier en voorkom je schade aan het meubel.

 

Toognagel

Een losse pen waarmee een houtverbinding wordt vastgezet. Bij verhuizingen, als de kast uit elkaar wordt gehaald raken deze pennen vaak kwijt. Het lijken onbelangrijke onderdelen, maar toogpennen zorgen voor de stabiliteit van de kast. Ik kan ontbrekende pennen bijmaken.

 

UV licht

Zon tast de kleur van het hout en van de afwerking aan. Zo kan politoer bijvoorbeeld een melkachtige waas (ook wel opaque genoemd) geven waardoor de houtnerf niet meer zichtbaar is. Ik kan dit soort schades goed voor je oplossen.

 

Vitrinekast

Een kast met glaspanelen in de deuren. Vaak gebruikt om porselein in op te bergen (en te showen!)

 

Was

onderhoud met was | Patine meubelrestauratie

Een natuurlijke bescherming waarbij bijenwas als belangrijkste ingrediënt wordt gebruikt. Ik gebruik natuurlijke bijenwas en als het meubel daar om vraagt, maak ik mijn was zelf volgens oude receptuur.

 

X en Y

Tja, wie helpt mij aan de X en Y?

 

Zwaluwstaart

Een houtverbinding in de vorm van een staart van een zwaluw. Het is een verbinding waar veel kracht op kan worden gezet. Vaak toegepast bij laden.